Cynllun Datblygu Lleol Conwy 2007 - 2022

4.8 STRATEGAETH CLUDIANT CYNALIADWY

4.8.1 Amcanion Gofodol

AG1, AG7, AG9, AG13.

4.8.2 Datganiad y Strategaeth Cludiant Cynaliadwy

4.8.2.1 Mae'n ofynnol i ddatblygiadau newydd fynd i'r afael â goblygiadau'r datblygiad hwnnw. Efallai bydd gofyn i gynlluniau mwy lunio asesiadau cludiant er mwyn dangos sut y darperir ar gyfer nifer y teithiau a gynhyrchir a'r modd y sicrheir hygyrchedd i'r safle ac oddi yno drwy'r holl ddulliau cludiant. Ar gyfer ceisiadau amhreswyl sy'n debygol o achosi goblygiadau cludiant sylweddol, mae'r Llywodraeth hefyd yn gofyn am gyflwyno cynlluniau teithio, a'u diben yw hyrwyddo ffurfiau mwy cynaliadwy ar gludiant i gyfateb â gweithgarwch datblygiad neilltuol. (er enghraifft, annog defnyddio ceir yn llai aml a chynyddu'r defnydd o gludiant cyhoeddus, cerdded a beicio).

4.8.2.2 Er mwyn cyflawni'r amcanion teithio bydd gofyn gweithredu mewn dwy ffordd. I ddechrau mae angen gweithredu'n gadarnhaol drwy'r Strategaeth Cludiant Rhanbarthol er mwyn darparu gweledigaeth a strategaeth ar gyfer cludiant integredig yn y Sir. Yn ail, mae angen i'r Cynllun Datblygu Lleol ddarparu polisïau cadarn i sicrhau bod lleoliad datblygiadau newydd yn cefnogi'r amcanion uchod. Mae gwaith partneriaeth yn hanfodol i sicrhau llwyddiant yr amcanion hyn. Mae'r adran hon yn cynnwys y polisïau manwl angenrheidiol i sicrhau bod y strategaeth cludiant cynaliadwy yn cael ei chyflawni.
 

4.8.2.3 Mae hygyrchedd da yn golygu y gall y gymuned gael mynediad at bethau y maent eu hangen (er enghraifft, siopa, addysg a chyflogaeth) yn rhwydd a heb fod angen car. Gellir gwella hygyrchedd drwy osod datblygiadau mewn lleoliadau priodol a thrwy wella cludiant cyhoeddus a chyfleusterau a gwasanaethau cerdded a beicio. Bydd angen y gymuned am ddatblygu yn cael ei ddiwallu drwy leoli'r rhan fwyaf o ddatblygiadau yn y lleoliadau hygyrch, yn bennaf ar hyd yr A55 a choridor y rhwydwaith trenau, y tu fewn i Ardal y Strategaeth Datblygu Trefol, lle ceir cysylltiadau allweddol â chludiant rheolaidd. Gall sicrhau hygyrchedd da wyro ymddygiad pobl tuag at ddulliau mwy cynaliadwy o deithio. Serch hynny, mae cynllunio teithiau, addysg a rheoli'r galw yn rhannau annatod o'r strategaeth gludiant gyffredinol. Mae gwella hygyrchedd a lleihau'r ddibyniaeth ar geir yn helpu i wella cydraddoldeb, yn lleihau tagfeydd ac yn ymateb i heriau'r newid yn yr hinsawdd a chynaliadwyedd amgylcheddol. Er mwyn gwella'r dulliau teithio cynaliadwy sydd ar gael, iechyd y gymuned a'r amgylchedd, bydd y Cyngor yn neilltuo tir ar gyfer cyfleuster rhyngnewid yng Ngorsaf Reilffordd Llandudno.

4.8.2.4 Ar gyfer teithiau cymharol fyr mae cerdded yn ogystal â beicio'n ddulliau teithio dymunol iawn sydd hefyd yn cefnogi arfer byw iachus. Yn ôl data'r cyfrifiad (2001), mae mwyafrif (66%) trigolion Conwy sy'n economaidd weithgar yn defnyddio'u car i deithio i'r gwaith. Tra bo 14% o drigolion yn cerdded i'r gwaith, dim ond 1.7% ohonynt sy'n beicio. Yn anffodus, mae pobl yn cael eu hatal rhag cerdded a beicio i rai ardaloedd gan fod prif ffyrdd a chylchfannau'n peri rhwystr i gerddwyr a beicwyr. Mae cerdded yn rhan o bron bob taith, ac mae pobl yn llai tebygol o gerdded i siop leol neu orsaf bws os yw'r amgylchedd i gerddwyr yn wael neu'n ymddangos yn fygythiol. Mae rhai ffyrdd, strydoedd a chyffyrdd wedi cael eu dylunio mewn modd sy'n rhoi blaenoriaeth i sicrhau llif barhaus y traffig ar draul cerddwyr a beicwyr. Targedir gwelliannau i ddewisiadau cerdded a beicio a’u diogelwch ym mhob anheddiad, yn bennaf lle mae angen cael mynediad at gyflogaeth ac adwerthu yn Llandudno, Cyffordd Llandudno, Bae Colwyn ac Abergele ac i ddibenion hamdden a thwristiaeth ar hyd coridorau'r arfordir a'r afonydd. Enghreifftiau o hyn fyddai gweithredu rhaglen Gwella Llwybr Arfordir Cymru a chynllun Gwella Hawliau Tramwy Conwy. Bydd angen i bob datblygiad newydd ddarparu cyfleusterau cerdded a beicio o ansawdd a chyfrannu tuag at welliannau cynaliadwyedd yn y gymuned o'i amgylch, fel bo'n briodol.

4.8.2.5 Mae cerdded a beicio'n arbennig o bwysig mewn canolfannau lle mae nifer o bobl yn siopa, yn gweithio, yn byw neu'n chwarae o fewn ardal gyfagos. Gall y canolfannau gynnwys nifer fawr iawn o gerddwyr a beicwyr heb broblemau tagfeydd, sŵn a llygredd a achosir gan nifer cymharol fach o gerbydau modur. Er mwyn annog pobl i ddefnyddio dulliau teithio cynaliadwy, gofynnir am gyfraniadau i wella iechyd a diogelu'r amgylchedd yn well. Bydd y Cyngor yn ceisio agor cysylltiadau pont droed newydd yng ngorsaf reilffordd Cyffordd Llandudno ac ym Mae Colwyn rhwng canol y dref a glan y môr.

4.8.2.6 Mae'r Cynllun Datblygu Lleol felly'n ceisio gwneud gwelliannau sylweddol i gludiant cynaliadwy er mwyn gwella dewisiadau cerdded a beicio a’u diogelwch ac i wella cysylltiadau â mathau eraill o ddulliau teithio cynaliadwy yn Ardal y Cynllun ac, yn enwedig ag Ardal y Strategaeth Datblygu Trefol. Er mwyn cyflawni hyn, bydd y Cyngor yn cydweithio â phartneriaid i sicrhau cyfraniadau gan ddatblygwyr, ac yn ceisio cael arian ar gyfer gwelliannau cerdded a beicio, lle bo'r angen, i ehangu Llwybr Beicio Cenedlaethol 5 SUSTRANS drwy adeiladu pont gerdded/beicio yn Harbwr y Foryd er mwyn creu rhwydwaith llawnach i gysylltu Conwy â Sir Ddinbych. Mae'r gwaith i gwblhau Llwybr Beicio Cenedlaethol 5 yn Llandudno hefyd yn symud yn ei flaen.

4.8.2.7 Yn unol â Deddf Cludiant Cymru 2006, mae Llywodraeth Cymru'n gofyn i gonsortiwm Taith, sy’n bartneriaeth o Awdurdodau Lleol a chanddynt gyfrifoldebau dros gludiant yng Ngogledd Cymru, greu Cynllun Cludiant Rhanbarthol (RTP). Strategaeth i ganfod a darparu gwelliannau i'n system gludiant dros y 25 mlynedd nesaf yw’r RTP. Mae RTP Gogledd Cymru wedi cael ei greu, a daeth i rym ym mis Ebrill 2010.

4.8.3 Safonau Parcio

4.8.3.1 Gall nifer y mannau parcio sydd ar gael effeithio'n sylweddol ar y math o gludiant y bydd pobl yn ei ddewis. Yn unol â hynny, mae polisi'r Llywodraeth yn anelu i gyfyngu ar y lefelau parcio sy'n gysylltiedig â datblygiadau newydd er mwyn lleihau'r defnydd o geir a hyrwyddo dulliau teithio mwy cynaliadwy. Yn ogystal â hyn, gall mannau parcio orchuddio llecyn helaeth o dir, gan effeithio ar ymddangosiad y datblygiad a'r defnydd effeithlon o dir. Yn ôl TAN18, Adran 4, ‘gall rheolaethau dros barcio, codi taliadau a chyfyngiadau ar ddarpariaeth neu amser fod yn briodol os ydynt yn gydnaws â pholisïau defnydd tir, yn cyfrannu tuag at leihau tagfeydd ac yn diogelu amwynder’. Diben y polisi hwn a’r canllawiau cynllunio atodol yw rheoli'r galw am fathau penodol o barcio, er mwyn hyrwyddo nodau amgylcheddol, cymdeithasol ac economaidd y cynllun. Lle bo cyfle ar safleoedd defnydd cymysg, er enghraifft, anogir defnyddio mannau parcio ar y cyd a chyd-deithio i leihau’r ddarpariaeth cymaint ag y bo modd? Bydd y Cyngor yn adolygu ei safonau parcio'n seiliedig ar y Cynllun Cludiant Rhanbarthol.

4.8.4 Lliniaru Effaith Teithio

4.8.4.1 Mae'n bwysig bod pob datblygiad yn lliniaru'i effaith ar o ran cludiant. Bydd yn ofynnol i geisiadau 'Datblygu graddfa fawr' neu geisiadau datblygu a chanddynt 'oblygiadau cludiant sylweddol', fel y nodir yn NCT18, lunio Asesiad Cludiant a Chynllun Teithio (fel y nodir ym Mholisi STR/3). Dylid cyflwyno Datganiad Cludiant ochr yn ochr â phob cais datblygu arall er mwyn galluogi'r ymgeisydd i ddangos i'r Cyngor ei fod wedi rhoi ystyriaeth briodol i effaith y cais ar gludiant ac wedi ystyried sut i'w lliniaru. Bydd manylder y Datganiad Cludiant yn amrywio'n unol â graddfa a chymhlethdod y cais yn unol â chanllawiau cenedlaethol a Pholisi DP/6 – ‘Polisïau a Chanllawiau Cynllunio Cenedlaethol’.

4.8.4.2 Mae sicrhau bod cynigion datblygu yn creu cysylltiad addas â phriffyrdd, sy’n ddiogel i gerddwyr, beicwyr, teithwyr mewn cerbydau a defnyddwyr eraill y ffyrdd, yn ystyriaeth gynllunio sylfaenol. Mae’r un mor bwysig sicrhau nad yw diogelwch ar y ffyrdd yn cael ei beryglu trwy ganiatáu cynigion a fydd yn creu lefelau traffig sy’n fwy na gallu’r rhwydwaith ffyrdd cyfagos i’w derbyn.

4.8.5 Teithio Heb Fodur

4.8.5.1 Mae'r hierarchaeth uchod yn nodi'r flaenoriaeth i ddarparu isadeiledd ar gyfer dulliau heb fodur o deithio drwy'r broses gynllunio, er enghraifft drwy gyfraniadau Adran 106. Er eu bod wedi'u rhestru yn ôl blaenoriaeth, ni ddylid hyrwyddo unrhyw flaenoriaeth unigol ac anwybyddu'r gweddill. Y flaenoriaeth gyntaf yw cysylltu â chanolfannau atyniadol mwy, yn gyfagos â'r sir ac oddi mewn iddi, gan gynnwys Ardal y Strategaeth Datblygu Trefol a'r Prif Bentrefi. Mae gan y canolfannau hyn ystod o wasanaethau a chyfleusterau, gan gynnwys ysgolion ac ardaloedd cyflogaeth. Mae hyn yn cynnig gwell gwerth am arian o ran ystod y boblogaeth a allai ddefnyddio'r llwybrau. Yn ogystal â hyn, mae ‘Llwybrau Diogelach i'r Ysgol’ eisoes yn cael ei ddarparu o ffynhonnell ariannu ar wahân. Mae'r llwybrau hamdden hefyd yn adnodd pwysig, yn enwedig i wella mynediad i'r ardal o gefn gwlad gyfagos yn rhan o arfer byw iachus.

4.8.5.2 Mae’r Cynllun Cludiant Rhanbarthol yn cynnwys strategaethau ar wahân ar gerdded a beicio ac yn cydnabod eu pwysigrwydd a'r angen i sicrhau gwelliannau i gapasiti, ansawdd a diogelwch y rhwydwaith. Ar yr un pryd, mae angen diogelu hawliau tramwy cyhoeddus sy'n bodoli eisoes. Mae'r Cyngor, drwy ei Awdurdod Priffyrdd lleol, yn gyfrifol am ddiweddaru mapiau hawliau tramwy cyhoeddus swyddogol ac am greu cynlluniau Gwella Hawliau Tramwy. Mae llwybrau cyhoeddus mewn ardaloedd gwledig (llwybrau troed, llwybrau ceffylau a chilffyrdd) yn adnodd pwysig i gerddwyr ac, mewn achosion priodol, i feicwyr a marchogion.

4.8.6 System Cludiant Cynaliadwy Integredig

4.8.6.1 Mae argaeledd a'r defnydd o gludiant cyhoeddus yn elfen bwysig iawn wrth bennu polisïau cynllunio wedi'u dylunio i leihau'r angen i deithio mewn car. I'r perwyl hwn, mae'r polisi cenedlaethol yn gofyn bod awdurdodau cynllunio lleol yn archwilio'r posibilrwydd, ac yn dynodi unrhyw geisiadau, i wella cludiant cyhoeddus drwy ddefnyddio rheilffyrdd, yn enwedig drwy ailagor llinellau rheilffordd. Gallai llwybrau o'r fath hefyd gael eu defnyddio fel llwybrau cerdded a beicio dros dro cyn cyflwyno gwasanaethau rheilffordd.

4.8.7 Cludo Nwyddau ar y Rheilffordd

4.8.7.1 Am flynyddoedd lawer, bu gostyngiad yn nifer y nwyddau sy'n cael eu cludo ar y rheilffordd, yn bennaf o ganlyniad i'r gystadleuaeth gan gludiant ar y ffordd. Fodd bynnag, yn ystod blynyddoedd diweddar, cafwyd adfywiad yn y defnydd o drenau i gludo nwyddau ar raddfa genedlaethol, ond nid yw hyn wedi cael ei adlewyrchu'n lleol. Mae nifer o'r hen gyfleusterau cludo nwyddau ar drenau fu'n bodoli gynt yn Ardal y Cynllun naill ai wedi dod i ben neu wedi cael eu hailddatblygu ac eithrio'r cyfleusterau sydd ar ôl yng Nghyffordd Llandudno a Phenmaenmawr. Mae'r cyfleusterau hyn yn cynnwys (i) seidins ar hyd Gorsaf Reilffordd Cyffordd Llandudno, (ii) y derfynell trenau nwyddau cyfagos yng Nghyffordd Llandudno a (iii) y cyfleuster llwytho balast ym Mhenmaenmawr. Nid yw'r derfynell trenau nwyddau yn cael ei ddefnyddio ar hyn o bryd, ac mae gan ran o'r safle ganiatâd cynllunio dros dro fel storfa.

4.8.7.2 Mae'r Cyngor yn cefnogi trosglwyddo nwyddau o'r ffyrdd i'r rheilffyrdd ac yn ystyried bod posibilrwydd i symud nwyddau ar drenau. Prin iawn yw'r cyfleoedd i greu cyfleusterau trenau nwyddau eraill yn Ardal y Cynllun. Mae Bwrdd Cludiant Gogledd Cymru ar y Cyd (TAITH) wedi comisiynu astudiaeth strategol ar botensial rheilffyrdd yng Ngogledd Cymru mewn cysylltiad â datblygiad y Cynllun Cludiant Rhanbarthol. Casgliad yr astudiaeth oedd bod potensial yng Nghyffordd Llandudno ar gyfer symud nwyddau archfarchnad ar y rheilffordd, a symud gwastraff ar y rheilffordd fel rhan o gynllun ehangach yng Ngogledd Cymru. Mae TAITH yn cefnogi cadw cyfleusterau rheilffordd ac mae’r Cyngor yn ofalus i ddiogelu cyfleusterau fel hyn yn y Ardal y Cynllun, gyda’r posibilrwydd o ddefnyddio’r cyfleusterau hyn ymhellach i ar gyfer cludo nwyddau ar y rheilffordd.