LDP11 Landscape Sensitivity and Capacity Assessment for Onshore Wind Turbine Development

Ar gyfer yr astudiaeth hon, mae’r diffiniadau canlynol yn deillio o (neu’n seiliedig ar) y canllawiau y cyfeiriwyd atynt yng Ngham Un y Fethodoleg (Adran 2):

Tirwedd yw ardal fel y’i canfyddir gan bobl, sydd â chymeriad o ganlyniad i weithredoedd a rhyngweithrediad naturiol a /neu ffactorau dynol²³. Mae GLVIA yn nodi nad yw’r term nid yn unig yn golygu tirweddau sy’n cael eu cydnabod fel rhai arbennig neu werthfawr ond hefyd y tirweddau cyffredin lle mae pobl yn byw a gweithio, ac yn treulio eu hamser hamdden. Mae hyn yn cynnwys tirweddau gwledig, morol a threfol.

Mae Sensitifrwydd Tirwedd yn ymwneud â chymeriad tirwedd a pha mor agored ydyw i newid. Mae tirweddau sy’n hynod sensitif mewn risg y bydd addasiad sylweddol i’w nodweddion allweddol, gan arwain at gymeriad tirwedd gwahanol. Mae sensitifrwydd yn amrywio gan ddibynnu ar y math o ddatblygiad a gynigir (yn yr achos hwn ynni gwynt) ac elfennau, nodweddion, a chymeriad unigol y dirwedd.

Mae Mathau o Gymeriad Tirwedd yn fathau arbennig o dirwedd sy’n eithaf unffurf. Maent o natur generic o ran eu bod i’w gweld mewn ardaloedd gwahanol ar draws y wlad, ond ym mha le bynnag y gwelwch maent yn rhannu’r un cyfuniadau o ecoleg, topograffeg, patrymau draenio, llystyfiant a phatrwm defnydd tir ac ymgartrefu hanesyddol²⁴.

Mae Ardaloedd Cymeriad Tirwedd yn ardaloedd unigryw sy’n ardaloedd daearyddol annibynnol o fath arbennig o dirwedd²⁵.

Mae Unedau Tirwedd wedi eu cynllunio ar gyfer diben yr adroddiad hwn yn lle asesiad cymeriad tir cyson ar draws ardal yr astudiaeth. Mae’r unedau tirwedd yn seiliedig ar ardaloedd daearyddol annibynnol o’r mathau o dirweddau a nodwyd yn Asesiad Tirwedd Clwyd a gynhaliwyd yn 1995 ac maent yn fras yn adlewyrchu ardaloedd cymeriad gwahanol y dirwedd. Nid yw’r ardaloedd hyn yn cael eu cydnabod yn ffurfiol fel ardaloedd cymeriad tirwedd, ac felly defnyddir y term unedau tirwedd.

Mae Ardaloedd Strategaeth Tirwedd wedi eu nodi er dibenion yr adroddiad hwn yn unig er mwyn dynodi nodau tirwedd eang ac asesu cynhwysedd cyffredinol ar gyfer datblygiadau ynni gwynt. Mae’r Ardaloedd Strategaeth Tirwedd yn ardaloedd daearyddol eithaf mawr sydd wedi ffurfio yn dilyn adolygiad o asesiadau sensitifrwydd yr unedau tirwedd, gyda dadansoddiad o gymeriad tirwedd bras, rhyngwelededd, derbynyddion gweledol allweddol, topograffeg (gan gynnwys ymylon a gwahanfa ddŵr yn seiliedig ar wybodaeth LANDMAP), data Arolwg Ordnans a GIS, arsylwadau a wnaed yn ystod astudiaethau maes a thrafodaethau gyda’r Grŵp Llywio.

Mae Sensitifrwydd Gweledol yn adlewyrchu golygfeydd pobl o’r dirwedd ac yn effeithio ar newid y golygfeydd hynny. Pan newidir tirwedd, mae’n debyg y bydd yn cael ei weld gan rywun ac yn aml gan nifer o bobl. Gall hyn effeithio ar olygfeydd penodol a chael effaith ar yr olygfa gyffredinol (harddwch) y mae pobl yn ei fwynhau. Mae sensitifrwydd gweledol yn dibynnu ar natur y datblygiad arfaethedig ynghyd â natur golygfeydd penodol unigolion a harddwch. Mae hefyd yn adlewyrchu’r niferoedd a’r mathau o bobl sy'n debygol o weld y dirwedd ac i ba raddau y gallant dderbyn newid heb gael effaith negyddol ar eu golygfa.

Diffinnir Gwerth Tirwedd fel gwerth perthynol a roddir i wahanol dirweddau gan gymdeithas ac yn aml yn cael ei adlewyrchu yn y dynodiad. Os mai dyma yw’r achos mae’n bwysig deall pa agweddau o dirwedd arweiniodd at ei ddynodiad a sut yr effeithir ar y rhain gan y datblygiad posibl.

Mae Cynhwysedd Tirwedd yn ymwneud â faint o newid sy’n deillio o ddatblygiad ynni gwynt y gellir ei gynnwys heb gael effaith andwyol annerbyniol ar rinweddau neu ganfyddiad o dirwedd a heb gyfaddawdu unrhyw werthoedd sy’n rhan ohono.

Mae Graddfa Tirwedd mewn perthynas â gwerthuso unedau tirwedd yn ymwneud â pherthynas elfennau allweddol neu ofodau pob uned o dirwedd, megis coetir neu ofod agored, o fewn y dirwedd gyfan. Nid yw hyn yn cyfeirio at faint uned o dirwedd yn unig. Efallai y bydd uned o dirwedd bychan sy'n cael ei asesu yn helaeth o ran graddfa gan ei fod yn rhan fechan o gyfanrwydd megis cadwyn o fynyddoedd neu goedwig fawr. Ar y llaw arall gall tirweddau ar raddfa lai gynnwys elfennau a gofodau o faint cymunedol megis pentrefan, gofod mewn coetir, cae bychan neu unedau o goetir.